Galeria Sztuki Warzywniak
Gdańsk Oliwa,
ul. Opata Jacka Rybińskiego 25
W-Gallery/02. PL-NO-DK.
22 stycznia – 3 lutego 2016
recenzent: Rafał Radwański
Wspólne ekspozycje polskich i skandynawskich artystów mają już w naszym kraju ugruntowaną pozycję.
Wystarczy wspomnieć dużą, prestiżową wystawę rzeźby przedstawioną w roku 2010 w Oslo i Krakowie.
Istotnym krokiem w stronę lepszego wzajemnego poznania stał się także projekt wystawienniczy
"W-Gallery", którego drugą odsłonę zaprezentowała ostatnio oliwska Galeria Sztuki Warzywniak.
Inicjatorem wydarzenia jest Zbigniew Wąsiel, trójmiejski rzeźbiarz od paru lat związany z Norwegią.
Ekspozycja prowokuje pytania o to na ile można odejść w swojej twórczości od "powietrza, którym się
oddycha" i czy taka teoretyczna "wolność od " to dar czy eskapizm? W jaki sposób, w czasach tak dobitnie
deklarowanego indywidualizmu, ujawnia się specyfika narodowa oraz regionalna? Każdy z prezentowanych
polskich i skandynawskich twórców ma swoje plastyczne poletko, które z widoczną miłością uprawia.
Bezpośrednią inspirację z rodzimej kultury czerpie jednak tylko Elisabeth de Lunde, norweska artystka
urodzona w Porsgrunn, miejscu uznanym powszechnie za stolicę mitów i baśni tego kraju. Nawiązania do
legend łączy z odwołaniami do wielowiekowej tradycji malarskiej, do dzieł baroku i renesansu. Portrety i
realistyczne studia z natury zdominowały także plastyczną aktywność Norwega Rossa Kolby i Dunki Anne
Gyrite Schutt. Twórcze wybory sytuują skandynawskich uczestników oliwskiej wystawy w opozycji do
awangardy i abstrakcji. Takie decyzje formalne nie warunkują jednak braku kontrowersji w sferze treści.
"Norweski Rembrandt", aktor, pisarz i malarz Ross Kolby uznał epatowanie tragediami w rodzaju Czarnobyla
za uprawnioną formę artystycznej walki z nieczułymi sercami "filistrów". Klasyczne nawiązania mają wpisać
nadgryzioną zębem czasu "aktualność" w uniwersalny kontekst. Podany ze śmiertelną powagą
publicystyczny przekaz, sprowadza jednak dobry warsztatowo obraz do funkcji "słusznego" plakatu; być
może przyjęta przez norweskiego artystę "strategia zaskoczenia" w naszych specyficznych warunkach się po
prostu nie sprawdza...Na tym malowniczym tle reprezentacja trójmiejskich malarzy i rzeźbiarzy,
wywodzących się z gdańskiej ASP sprawia wrażenie stonowanej ale konsekwentnej opozycji.
Kontrowersyjny przekaz społeczny i realistyczne poszukiwania formalne, osadzone w tradycji sztuki dawnej
ustępują tu pola abstrakcji i dystansowi wobec ubranych w formę plastyczną publicystycznych diagnoz. O
odmienności polskiej części projektu "W-Gallery" świadczą już charakterystyczne dla wystawiających
trójmiejskich artystów tematy: badanie zależności miedzy słowem a obrazem dokonywane przez malarza
Przemysława Łopacińskiego, wzajemne relacje porządku rozumowego z enigmą natury u rzeźbiarki Marty
Branickiej, subtelne przetworzenie zewnętrznych impulsów codzienności stanowiące bazę abstrakcyjnych
prac Danuty Joppek. Biegunowo odległe od dokonań Skandynawów pozostają także ekspresyjne
rozwiązania Eugeniusza Szczudło, eksploracja biologicznej realności skonfrontowanej z mitami w wydaniu
trójmiejskiej rzeźbiarki Grażyny Tomaszewskiej-Sobko czy też balansowanie między aluzjami figuralnymi i
abstrakcją w wykonaniu organizatora projektu Zbigniewa Wąsiela. Różnorodność języków formalnych i
twórczych komunikatów , szczęśliwie nie zamienia się w kakofonię. Bogata paleta artystycznych postaw
przedstawiona w oliwskiej galerii umacnia wiarę w sens szeroko pojętego twórczego spotkania
W-Gallery/02. PL-NO-DK strona internetowa GaleriI warzywniak
Joanna Szymula-Grygiel
Muzeum Narodowe w Gdańsku, Oddział Sztuki Nowoczesnej
W-Gallery/02 to druga odsłona projektu wystawienniczego zainicjowanego przez Zbigniewa Wąsiela, trójmiejskiego artystę, związanego w ostatnich latach z Norwegią.
Jak łatwo zgadnąć, tytuł zaczyna się od pierwszej litery jego nazwiska, „W-Gallery” jest swego rodzaju galerią autorską, choć za każdym razem współtworzoną przez artystów biorących udział w zbiorowej prezentacji. W słowie „galeria” jest sugestia jakiejś przestrzeni ekspozycyjnej – „W-Gallery”, jako wystawa wędruje i migruje, a jej siedzibą stają się kolejne miejsca wystawowe. Idea przedsięwzięcia pozostaje niezmieniona, a jest nią zaprezentowanie sztuki artystów skandynawskich oraz polskich w kilku miastach w Polsce i Norwegii. Skandynawię reprezentują malarze Elisabeth de Lunde i Ross Kolby z Norwegii oraz Anne Gyrite Schütt z Danii. Malarstwo jest główną dyscypliną w ich działalności artystycznej (w twórczości Anne Gyrite wielką rolę odgrywa także rysunek), a gros ich prac inspirowanych sztuką dawnych mistrzów, odwołuje się do kano-nów wielowiekowej tradycji malarskiej.
To mocne osadzenie w tradycji sztuki dawnej wyraża się przede wszystkim w formie, tematyka bowiem podyktowana jest osobistymi wyborami twórców. Obok tradycyjnych studiów z natury i portretów podejmowanych przez wszystkich troje, Rossa Kolby interesują też, często kontrowersyjne, zagadnienia społeczne, a Elisabeth de Lunde odnosi się do mitologii i folkloru. Polacy biorący udział w wystawie to malarze: Danuta Joppek i Przemysław Łopaciński oraz rzeźbiarze: Marta Branicka, Grażyna Tomaszewska-Sobko, Eugeniusz Szczudło i Zbigniew Wąsiel, a łączącym ich elementem jest związek z gdańską uczelnią artystyczną. Oczywiście, przypisanie artystom dyscyplin artystycznych wynika z pewnego uproszczenia, działają oni ponadto na wielu innych polach. W Oliwie zobaczymy odmien-ne wizje malarstwa – przykład finezji i delikatności w abstrakcji Danuty Joppek oraz obraz Przemysława Łopacińskiego, w którym istotną rangę pełni słowo i tekst. A także: niezwykle ekspresyjne dzieła Eugeniusza Szczudło, aluzyjną rzeźbę Zbigniewa Wąsiela i również odmienne wykorzystanie inspiracji formami natury u Marty Branickiej i Grażyny Tomaszewskiej-Sobko. Przedstawienie dokonań twórców działających w obszarze różnych dziedzin sztuki stanowi pokaz różnorodnych postaw artystycznych, który ma posłużyć wymianie myśli i doświadczeń. Nie ma on chara-kteru konfrontacji, lecz jest spotkaniem artystów i ich sztuki.
Andrzej Stelmasiewicz
szef Galerii Sztuki Warzywniak / the head of the Warzywniak Art Gallery
Każdy emigrant żyje w rozdwojeniu. Z jednej strony musi odnaleźć się w miejscu, w które rzucił go los. Z drugiej, bezustannie wspomina utraconą „szczęśliwą krainę dzieciństwa”. I nie trzeba wyjeżdżać za granicę, by odczuwać ten stan.
Wiem, co piszę, gdyż sam przybyłem do Gdańska jako młody mężczyzna z rodzinnego Lublina. Jestem zdeklarowanym gdańszczaninem, lokalnym patriotą. A przecież, zawsze będę trochę lubelski. I zawsze będę zazdrościł moim gdańskim przyjaciołom
ich młodzieńczych, gdańskich wspomnień...
Zbigniew Wąsiel wiele lat temu stał się gdańszczaninem, ale od kilku lat jest bardzo mocno związany z Norwegią. Dobrze, z sukcesem odnalazł się w nowej przestrzeni. Jednak, jak każdy emigrant jest obciążony specyficzną skazą oderwania od korzeni, które go ukształtowały. Nie ma wokół siebie kolegów ze studiów, nie chodzi po ulicach pełnych gdańskich znaków... Być może dlatego, kiedy tylko może wraca do gdańskiego domu.
Myślę, że właśnie te uczucia zainspirowały go do zainicjowania cyklu wystaw pod nazwą „W-Gallery”; W, jak Wąsiel. Te wystawy i towarzyszące im spotkania artystów z Polski i Norwegii oraz innych krajów mają tworzyć pomost łączący stare i
nowe ojczyzny. Mają budować tę większą ojczyznę - Europę.
Piękna idea!
BIOGRAMY ARTYSTÓW
Anne Gyrite Schütt z Danii. Swoją pierwszą indywidualną wystawę miała jako jedenastolatka w 1977. Prezentowała na niej rysunki związane ze stresem, zanieczyszczeniem środowiska i wszechświatem. Jako dziecko zdobywała nagrody w licznych konkursach. Profesjonalnie zajmuje się sztuką od 1991. W swojej twórczości powróciła do tradycji malarstwa i rysunku, jakby w opozycji do awangardy i abstrakcji.
Ross Kolby urodził się w 1970 w Baerum na przedmieściach Oslo. Rozpoczął swoją edukację artystyczną w Asker Art School. Później studiował rysunek, malarstwo, rzeźbę i grafikę w National College of Art and Design w Oslo, którą ukończył w 1998. Dodatkowo uczęszczał przez rok do Accademia di Belle Arti w Rzymie i Viterbo we Włoszech. Jego pierwsza indywidualna wystawa odbyła się w 1998 w Galerie Susanne Hojriis w Kopenhadze (Dania). Przez duńskie media został okrzyknięty „norweskim Rembrandtem”. Uprawia przede wszystkim malarstwo olejne.
Elizabeth de Lunde urodziła się w Porsgrunn w Norwegii, stolicy norweskich baśni i mitów. Nic dziwnego, że w swojej twórczości artystka koncentruje się na mitach i legendach. Inspiruje ją okres renesansu i baroku. Jej unikatowa interpretacja „Boskiej komedii” i Sądu Parysa jest ciekawym spojrzeniem na klasyczny folklor Europy. De Lunde ukończyła Akademię Sztuk Pięknych we Florencji (Włochy). Obecnie mieszka i pracuje w Norwegii i w duńskiej Kopenhadze, gdzie prezentuje swoje prace w prestiżowej Kampmann Gallery i w swoim studio Atelier de Lunde. Oprócz tego bierze udział w licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych w Norwegii, Danii, Szwecji, Polsce i w Niemczech. Jej obrazy znajdują się w kolekcjach sztuki, m.in. w Norwegii, Danii, Singapurze. Jest ilustratorką kilku książek, w tym książki Henryka Ibsena. De Lunde jest znaną i cenioną portrecistką.
Marta Branicka jest absolwentką Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku; dyplom pod kierunkiem prof. Stanisława Radwańskiego. Od 1993 jest związana z Wydziałem Architektury i Wzornictwa gdańskiej ASP. Zajmuje się rzeźbą, realizacjami open-air, małymi formami rzeźbiarskimi. Artystkę interesuje budowanie „hybryd” łączących porządek naturalny z rozumowym oraz pojmowanie rzeźby jako integralnej części przestrzeni, w której się znajduje. Ostatnio stosowana przez artystkę technologia sprowadza obecność form naturalnych jedynie do wizerunku, grafitowanej sylwety, deformowanej i ponownie konstruowanej przestrzennie według nowej reguły. Rzeźbiarka brała udział w wielu wystawach, plenerach i konkursach rzeźbiarskich w Polsce i za granicą.
Danuta Joppek jest absolwentką Wydziału Wychowania Plastycznego ASP w Poznaniu (dyplom w 1989) oraz Wydziału Malarstwa i Grafiki ASP w Gdańsku (dyplom w 1990). Uprawia głównie malarstwo. Zajmowała się też scenografią i architekturą zieleni. Kuratorka i współorganizatorka wielu wystaw w Polsce i za granicą, w tym autorskiego cyklu wystaw zbiorowych „W drodze...”. Laureatka konkursów plastycznych. Jej malarstwo inspirowało twórczość pisarzy i poetów. Momentem przełomowym w jej działalności twórczej było spotkanie z André Verdetem (1913-2004), malarzem, rzeźbiarzem, krytykiem i filozofem sztuki, poetą, który miał wiele wspólnych realizacji m.in., z P. Picassem, G. Braque, F. Legerem, H. Matissem, M. Chagallem i J. Prevertem oraz wspólne ekspozycje „La Peinture et la Poesie á Quatre Mains” (La Cole sur Loup, Saint Paul de Vence, Marsylia). Stypendia: Ministerstwa Kultury i Sztuki (1996), Miasta Gdańska (2000, 2007, 2009), Marszałka Województwa Pomorskiego (2012). Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska (2011).
Przemysław Łopaciński urodził się w 1971 w Gdańsku. Absolwent i wykładowca na Wydziale Malarstwa ASP w Gdańsku. Od roku 2012 jest prodziekanem Wydziału Malarstwa. Artysta sztuk wizualnych: malarz, rysownik, twórca obiektów przestrzennych i instalacji. Inicjator, kurator i organizator wielu wystaw. Ma w dorobku wiele pokazów autorskich i zbiorowych w Polsce i za granicą, m.in. w Turcji, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Francji, Niemczech i na Tajwanie. Uczestnik i laureat konkursów krajowych i międzynarodowych oraz stypendysta Miasta Gdańska.
Eugeniusz Szczudło urodził się w 1957 w Ostródzie. Jest absolwentem Wydziału Rzeźby PWSSP w Gdańsku (dyplom w pracowni prof. Franciszka Duszeńki w 1985). W latach 1985-1987 brał udział w rekonstrukcji ołtarza głównego w gdańskiej Bazylice Mariackiej. W latach 1987-1990 pracował w Państwowych Pracowniach Konserwacji Zabytków w Gdańsku, a w okresie 1990-1997 był asystentem na Wydziale Rzeźby gdańskiej ASP. Potem realizował prace rzeźbiarskie w Bazylice Najświętszej Marii Panny w Licheniu. Współtwórca i twórca ponad trzydziestu figur z kamienia i z żywic oraz innych elementów wystroju tej świątyni. Mieszka i tworzy w Gdańsku.
Grażyna Tomaszewska-Sobko. Rzeźbiarka, kuratorka, animatorka i koordynatorka działań artystycznych. W latach 1986–1991 studiowała na Wydziale Rzeźby PWSSP w Gdańsku w pracowni prof. Edwarda Sitka. Dyplom w pracowni prof. Mariusza Kulpy uzyskała w 1991 roku. Zajmuje się także malarstwem, rysunkiem i fotografią. W 1992 założyła i prowadziła do 2009 Galerię Żak. Od 2009 pracuje jako kuratorka w Gdańskiej Galerii Miejskiej. Autorka felietonów, wstępów do katalogów i tekstów o sztuce. Brała udział w wielu plenerach rzeźbiarskich i sympozjach. Swoje prace prezentowała na kilkudziesięciu wystawach w Polsce i za granicą. Kilkakrotnie otrzymała Stypendium Prezydenta Miasta Gdańska, a w roku 2007 Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska.
Zbigniew Wąsiel urodził się w 1966 w Chrzanowie. W latach 1982-1987 uczył się w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem. Jest absolwentem Wydziału Rzeźby PWSSP w Gdańsku (obecnie ASP). W 1993 uzyskał dyplom
w pracowni prof. Edwarda Sitka. W 2000 współtworzył galerię sztuki „Na Wieży”. W latach 2001-2004 współpracował z Galerią „78” w Gdyni. Uprawia rzeźbę figuratywną, alegoryczną na pograniczu abstrakcji, prace realizowane są głównie w mosiądzu i brązie. Tworzy także instalacje i obiekty wideo według własnych technik. Od 2011 jest członkiem Norsk Billedhoggerforening (NBF). Prace Zbigniewa Wąsiela znajdują się w kolekcjach muzealnych, m.in. w Muzeum Miasta Gdyni, Muzeum Narodowym w Gdańsku, Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, Pomorskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych, Centro Dantesca w Rawennie we Włoszech oraz w kolekcjach prywatnych w Polsce i za granicą.
Wystawa rzezb Ewy Beyer-Formeli, Galeria Miejska w Gdansku. Styczen 2016. Od lewej Pawel Sasin, Danuta Joppek, Zbigniew Wasiel i Grazyna Tomaszewska.
Przemysław
Łopaciński
